Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan Kocaeli Fen Lisesi 11. sınıf öğrencisi Ahmet Akif Kaya, okul laboratuvarında internetten yaptığı araştırmalar sonrasında başlayan merakla telefondan verdiği sesli talimatlar doğrultusunda çalışan bir robot tasarladı. Yaklaşık 3 yıl boyunca çalışmalarını sürdüren Kaya, bilgisayar öğretmeni ve rehber öğretmenin yardımı, marangoz ile demir ustalarının desteğiyle Tashımasu adını verdiği robotu hayata geçirdi.

Telefonlarda bulunan sesli asistan sistemleriyle kontrol edilen robot, aldığı sesli talimat sonrasında talimatı veren kişiyi bularak içerisine yerleştirilen içeceği servis ediyor. Kamera yardımı ile içecek servisi yapacağı kişiyi bulan robotla 3 yarışmaya katılan ve dereceye giren Ahmet Akif, son olarak Ekim ayında 10 ülkeden 386 projenin yarıştığı INSPO 2018 yarışmasında mühendislik kategorisinde 1. oldu. Kendi imkanları ile tasarladığı robotu geliştirmeyi hedeflediğini söyleyen Kaya, ileride hayata geçireceği projelerle Türkiye’yi uluslararası alanda temsil etmeyi hedeflediğini söyledi.

“BU ROBOTU TASARLAMA FİKRİ TEMBELLİKTEN ORTAYA ÇIKTI”

Projesine yaptığı araştırmalar sonrasında edindiği merak sonrasında başladığını söyleyen Ahmet Akif Kaya, “Kocaeli Fen Lisesinde 11. sınıf öğrencisiyim. Yaklaşık 2 buçuk yıldır robotik, elektronik programlama tarzı şeylerle uğraşıyorum. Bu konuya ilgim internetle başladı. İnternetten araştıra araştıra bu tarz şeylerle uğraşmaya başladım. Derslerimin yanında boş vakit buldukça bu tarz şeylerle uğraşıyorum. İlk başta bir robot yaptım. Daha sonra geliştirdim bunu biraz daha. En son ses komutuyla içecek taşıyan bir robot tasarladım. Bu robotu tasarlama fikri tembellikten ortaya çıktı. Hani, ‘Bir robot olsa da bunu şunu yapsın’ diye bir tabir vardır. Ben de o şekilde bir robot olsa da içecek getirse diye düşündüm. Sonra neden gerçek olmasın diye düşünmeye başladım. O sırada da Ulusal Bilim Kampları’nın bir yarışması vardı. Onun için proje geliştirmeye başladık, daha sonra projemizi geliştirdik, tasarımını yaptık” dedi.

“CEP TELEFONLARI İÇERİSİNDE BULUNAN SESLİ ASİSTANLARI KULLANIYORUZ”

Tasarladığı robotla çeşitli hediyeler aldığını kaydeden Kaya, “Tasarım sırasında ilk olarak teknik bir yazılım var. Projemi bilgisayarda tasarladım ve 3D yazıcıyla tasarımını çıkarttım. Daha sonra bir demir ustası ve marangozdan yardım alarak robotun üretimini gerçekleştirdik. Daha sonra robotun elektronik kısmına geçtik. Devrelerini kurmaya başladık. İçerisinde raspberry pi var. Bunlarla bağlantılarını tasarladık ve daha zor kısmı olan yazılımına geçtik. En çok burada uğraştım. Farklı yazılımları bir araya getirerek bu çözüme ulaştım. Robot sesli komutlarla içeceği getiriyor. Bunun için de cep telefonları içerisinde bulunan sesli asistanları kullanıyoruz. Projemizle yarışmalara katıldık, ilkinde başarılı olamadık. Ama daha sonra İzmit’te Bilim ve Teknoloji Vakfı tarafından düzenlenen yarışmada 6. olduk. Daha sonra ise Uluslararası İNSPO tarafından düzenlenen yarışmada mühendislik kategorisinde 1.’lik aldık” diye konuştu.

“MÜHENDİSLİK VE ELEKTRONİK DALINDA BAYA BİR YETENEKLERİ OLAN ÖĞRENCİMİZ”

Ahmet Akif Kaya’nın tasarımını kendi imkanları ile yaptığını ve kendisinin de Kaya’ya malzeme ve donanım konusunda çeşitli yardımlar sağladığını kaydeden Bilgisayar Öğretmeni Gökhan Kaya, “Ahmet Akif yetenekli bir öğrencimiz. Mühendislik ve elektronik dalında bayağı bir yetenekleri olan öğrencimiz. Biz Ahmet’in robotik kodlama dalındaki yeteneğini fark ettik. Daha sonra yarışmalara katılmasını sağladık. Ben de projede Ahmet Akif’e donanım ve ekipman anlamında yardımcı olduk” şeklinde konuştu.

“BEDENSEL ENGELLİ, YAŞLI, HASTA İNSANLARA DÜNYANIN HER YERİNDEN BU HİZMETİ SUNABİLİYORSUNUZ”

Tasarlanan robotun geliştirilmesi durumunda dünya çapında engelli ve hasta insanlar için büyük kolaylıklar sağlayabileceğini kaydeden Kaya’nın rehber öğretmeni Şadiye Öztürk, “Ahmet Akif geçen yıl 10. sınıftayken Ulusal Yetenek ve Mentol Ağı tarafından üstün yetenekli öğrenciler arasında düzenlenen yarışmaya katıldı. Orada Türkiye 3’sü oldu. Bu proje tamamen ilk projesinin üzerine geliştirilmiş bir projedir. O projesinde de robot sesli komutlarla çalışıyordu. Bu projede ise robottan telefonla içecek isteyebiliyorsunuz. Bunu dünyanın her yerinden yapabiliyorsunuz. Bedensel engelli, yaşlı, hasta insanlara dünyanın her yerinden bu hizmeti sunabiliyorsunuz. Evden telefonunuzla sesli komutu veriyorsunuz, ardından robot oda içerisinde sizi arıyor. Kamera yardımıyla yüzünüzü tanıyor ve içeceği servis ediyor” ifadelerini kullandı.

Türkiye’yi savunma sanayinde devler ligine sokacak gelişme, Eti Alüminyum’dan geldi. Ekonomi basınının temsilcilerini Seydişehir’de ağırlayan Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, yatırımdan istihdama, Ar-Ge’den savunmaya kadar birçok konuda önemli açıklamalar yaptı. Eti Alüminyum’un 2005 yılında özelleştirilerek Cengiz Holding bünyesine geçtikten sonra 540 milyon dolar yatırım yaparak bir başarı hikayesi yazdığını anlatan Arkan, Türk mühendisleri tarafından geliştirilen ve 560 milyon dolarlık yatırımın kapısını açan kapasite artırımı ve özel alüminyum hidroksit ve alümina adlı ürünün Türk savunma sanayinde devrim niteliğinde olduğunu söyledi.

‘Özel alümina’yı halihazırda sadece ABD, Almanya, Çin ve Rusya’nın üretebildiğini ifade eden Arkan, “Stratejik ürünlerde kimse teknoloji paylaşmıyor. Bu nedenle her ülke kendisi geliştirmek zorunda. ‘Şeffaf Zırh’ın hammaddesi olan özel alümina çok değerli ve temini zor olduğu için paranız olsa da istediğiniz kadar alamıyorsunuz. Bu ürünün geliştirilmesiyle birlikte yerli tank, yerli uçak, yerli otomobil, savaş gemisi, füze gibi çok önemli savunma sanayi araçlarının yapımında gerekli olan bir maddede sıkıntıyı aşmış olduk. Ayrıca Eti Alüminyum yaptığı Ar-Ge çalışmaları sonucu alevlenme geciktirici (özel ATH) ile kablo kompound ve özel kompozitlerin en önemli girdisini üretmeye başlamasıyla geçen yıl Avrupa bu ürüne zam yapamadı. Bütün dünya Türkiye’nin pazarda ne yapacağını ve fiyatı nerede tutacağını merak ediyor” dedi.

Bin 100 kişiye doğrudan istihdam Eti Alüminyum özelleştirildikten sonra yapılan 540 milyon dolarlık yatırım ve planlanan 560 milyon dolarlık yatırımla toplam yatırım miktarının 1 milyar 100 milyon dolara ulaşacağını söyleyen Mehmet Arkan, “Tesislerde şu anda 2 binin üzerinde çalışanımız var. Yeni yatırım tamamlandığında 1100 kişi daha istihdam ederek 3100 kişiye ulaşacağız. Dolaylı istihdamla birlikte en az 15 bin kişiye iş imkânı sağlayacağız. Eti Alüminyum 250 milyon dolarlık alüminyum ithalatının önüne geçiyor. Demek ki 10 yılda ortalama 2.5 milyar dolar ithalatı önlemişiz. Yeni yatırımla yılda 550 milyon dolarlık ithalatı önleyeceğiz. Türkiye’nin ithalata fren yaptıracak yatırımlar yapması gerekiyor” diye konuştu. “Yangından ölümler azalacak” Eti Alüminyum Ar-Ge mühendisleri tarafından geliştirilen ve ATH adı verilen yanmayı geciktirici ürün ise hem sanayide hem savunmada taşları yerinden oynatacak. Arkan, “Özellikle 20’nci yüzyılın ikinci yarısında dünya ekonomisine önemli ölçekte pazar payı ile giren polimer ve kompozit ürünler binalarda kullanıldıkça yangınlar da arttı. 1975 yılında 17 dakika olan yangından kaçış süreci günümüzde 3 dakikaya kadar indi. Eti Alüminyum tarafından geliştirilen ATH, elektrik kablo izolasyonunda, mutfak tezgahlarında, banyo malzemelerinde, cephe kaplamada alüminyum kompozit panellerinde, izolasyon malzemesi olarak yanmaz akustik süngerlerde ve doğalgaz borularının izolasyonunda, dekoratif bina iç mimarisinde, çatı kaplama membranlarında, zemin kaplama ve laminantlarda kullanılacak ve alevlenme süresini 3 kat azaltacak. Böylece 3 dakikaya inen yangından kaçış süresi de yaklaşık 3 kata çıkmış olacak” şeklinde konuştu.

Türk askerine yanmayan elbise ATH’nin EtiFine markasıyla otomotiv, uçak ve tren sektöründe iç döşemelerin yanı sıra yanmaz halı üretiminde de kullanılacağını ifade eden Arkan, “ATH yanmaz askeri elbise üretiminde de kullanılabilecek. Olayı kaynağında çözmek için binalarda kullanılan malzemelerin yanmaz olması ya da bileşiminde yanmayı geciktirici sistemlerin kullanılması gerekmektedir. Alev geciktirici ATH kullanılması yangın sırasında çıkan ısının emilmesini sağlayarak yangından kaçış süresini uzatmakta, aynı zamanda açığa çıkardığı su buharı ile yangın sırasında açığa çıkan zehirli ve boğucu gazların bastırılmasını sağlamaktadır. İnsan sağlığı ve çevreye duyarlı ATH, herhangi bir toksik ve zararlı madde içermemektedir. Bu kapsamda çıkarılacak yönetmelik ve mevzuatlarla gerek halkın, gerekse de özellikle inşaat sektörüne malzeme sağlayan sektörlerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir” açıklamasını yaptı. EtiAlu markalı ürünlerin ise sıcaklığa ve aşınmaya dayanıklı çimento üretiminde, mutfak ve yemek takımlarında, zırhlı askeri araçlarda, kurşun geçirmez camlar gibi sanayinin değişik alanlarında kullanılacağını sözlerine ekleyen Arkan, “Televizyon ve telefon ekranlarında, ampullerde, fren balatalarında ve güneş enerjisi panellerinde de bu ürün kullanılacak. Ampuller daha dayanıklı olacak, televizyon ekranı yüksek ısıdan zarar görmeyecek” dedi.

İhtiyacın iki katı üretim yapılacak Türk mühendisleri tarafından geliştirilen iki stratejik ürünün Türkiye’nin ihtiyacından iki kat fazla üretileceğini de anlatan Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, üretimin geri kalanının ise ihraç edileceğini söyledi. Eti Alüminyum’da neler yapıldı? Atık gazda AB’ye fark attı Seydişehir Entegre Tesisleri’nin gaz salınımı için özelleştirme sonrasında 15 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu yatırım sonrasında AB normları gaz salınım değerlerinin altında bir seviyeye ulaşıldı. 140 bin ağaç dikildi Özelleştikten sonra neredeyse baştan yapılan Eti Alüminyum Seydişehir Tesisleri, sadece teknik olarak değil, çevresel olarak da yenilendi. Tesisin 2.5 milyon metrekarelik alanına bu zamana kadar özellikle sera gazlarını azaltıcı ceviz ağacı, kavak ağacı, karaçam ve akasya olmak üzere toplam 140 bin adetten fazla ağaç dikildi ve 400 bin adet daha ağaçlandırma çalışmaları devam etmekte.

İki saatlik korkuya 221 milyon dolar Tesisin özelleştirildiği 2005 yılında acil yapılması gerekenler gözden geçirildiğinde, tesislere yenileme yatırımı yapılmaması nedeniyle tesisin her an durabileceği tespit edildi. Özellikle elektrolizhanelerdeki hücrelerin 2 saatlik durmasıyla elektroliz hücreleri donacağı için sistem 4 yıllık kapanma süreciyle karşı karşıya kalacaktı. Bu nedenle sadece elektrolizhane için 221 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Metal kalitesinde minimum yüzde 99.8 saflıkta alüminyum üretme becerisine sahip, SAMİ teknolojisi ile projelendirilip montajı tamamlanan Avrupa’nın en yeni alüminyum elektrolizhanesi ise, çevre emisyonları açısından da Avrupa Birliği standartlarında. Fuel Oil’e 70 milyon dolar gitmeyecek Tesislerde kullanılan kükürt ve SO2 oranı yüksek 6 nolu Fuel-Oil’in çevreye daha fazla zarar vermemesi için 5 milyon dolar yatırımla doğalgaz dönüşümü gerçekleştirildi. 2008 yılından sonra tesislerde doğalgaz kullanılmaya başlandı. Yerli kömürün de devreye girmesiyle birlikte yılda 70 milyon dolarlık yakıt tutarının Türkiye’de kalması sağlandı.

Medya takibinin önemli kurumu Ajans Press, ülkelerin sosyal medya kullanımı oranlarına bakan araştırmayı inceledi. Ajans Press’in We Are Social verilerinden ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre Türkiye’nin 2 saat 48 dakika ile sosyal medya kullanımında Avrupa’nın birincisi olduğu görüldü. Dünya genelinde bakıldığında ise en çok sosyal medyada zaman geçiren ülke 3 saat 57 dakika ile Filipinler olarak kaydedildi. Listenin ilk üç sırasında yer alan diğer ülkeler ise 3 saat 39 dakika ile Brezilya, 3 saat 23 dakika ile de Endonezya oldu. Türkiye bu istatistiklerle Avrupa’da liderliği göğüslerken dünya genelinde sosyal medyada en fazla vakit geçiren 13. Ülke oldu. Raporda dünya üzerinde 40 farklı ülke yer alırken, listenin son sırasında ise günde sadece 48 dakikasını sosyal medyada geçiren Japonlar’ın yer aldığı görüldü.

Hangi ülkenin sosyal medyada ne kadar vakit harcadığına yönelik veriler açıklanırken, Türkiye 2018 yılında 2 saat 48 dakikalık süre ile Avrupa’nın birincisi olduğu görüldü.
Medya takibinin önemli kurumu Ajans Press, ülkelerin sosyal medya kullanımı oranlarına bakan araştırmayı inceledi. Ajans Press’in We Are Social verilerinden ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre Türkiye’nin 2 saat 48 dakika ile sosyal medya kullanımında Avrupa’nın birincisi olduğu görüldü. Dünya genelinde bakıldığında ise en çok sosyal medyada zaman geçiren ülke 3 saat 57 dakika ile Filipinler olarak kaydedildi. Listenin ilk üç sırasında yer alan diğer ülkeler ise 3 saat 39 dakika ile Brezilya, 3 saat 23 dakika ile de Endonezya oldu. Türkiye bu istatistiklerle Avrupa’da liderliği göğüslerken dünya genelinde sosyal medyada en fazla vakit geçiren 13. Ülke oldu. Raporda dünya üzerinde 40 farklı ülke yer alırken, listenin son sırasında ise günde sadece 48 dakikasını sosyal medyada geçiren Japonlar’ın yer aldığı görüldü.

En çok Twitter konuşuldu
Ajans Press ve PRNet’in konuyla ilgili gerçekleştirdiği medya incelemesinde, yazılı basına yansıyan haber adetleri de belli oldu. 2018 başından beri gerçekleştirilen incelemede, sosyal medya ile ilgili 151 bin 968 haber çıkışı tespit edildi. Yazılı basına yansıyan haber başlıkları incelendiğinde, sosyal medyanın haber almada iyi bir kaynak olarak kullanıldığı ve daha çok bağımlılık haberleriyle konuşulduğu görüldü. Sosyal medya içerisinde ise hakkında en çok haber yapılan mecranın ise 31 bin 23 haberle Twitter olduğu belirlendi.